het begin

Er zijn zoveel beperkingen waarbij een rolstoel noodzakelijk zal zijn. Sommige hebben hun beperking al vanaf hun geboorte, anderen via een erfelijke weg. Maar ook ongevallen met blijvend letsel leveren beperkingen op zodat je gebruik moet gaan maken van een rolstoel.

Natuurlijk zit er wel wat verschil in beleving en emoties als je voor het eerst hoort dat je gebruik moet gaan maken van een rolstoel. Maar bij alle rolstoelgebruikers is het een feit dat acceptatie in fases gebeurt. Je moet er dus allemaal doorheen. Soms gaat de ene fase sneller als een andere fase, soms zul je een poosje hangen in 1 fase. Soms sla je fases over.


 

 

fase 1: schrik, shock

Vaak gebeurt dit na een plotseling ontstaan van de beperking.Je schrikt er van dat een arts dat tegen je verteld dat je niet meer zonder een rolstoel je leven door kan brengen. Je zit vast vol met vragen maar die kun je niet allemaal tegelijk stellen. Vaak ben je er ook nog niet klaar voor om al die vragen te stellen i.v.m je net onstane beperking. Er schiet van alles door je hoofd en weet dat er nu zoveel veranderingen in je leven komen. Vaak wil je iedereen gewoon even niet zien en heb je tijd voor jezelf nodig. Als je iemand bent met een flinke dosis zelf medelijden dan zul je over deze fase wel iets langer doen. Deze fase heeft wel wat tijd nodig, dat varieeërt van een paar uur tot een dag.


 

 

 


 

 

fase 2: boosheid, ongeloof

Deze fase gaat vaak geleidelijk over van fase 1 naar fase 2. Soms volgt het elkaar heel snel op. Je zult een behoorlijke boosheid gaan voelen die bestaat uit de vragen:

Waarom overkomt mij dit? en ik wil niet in een rolstoel rijden. Misschien zelfs wel boosheid op degene die verantwoordelijk is voor het krijgen van die beperking.

Een hele natuurlijke aversie tegen een rolstoel is vrij normaal. Dat blijft ook nog wel zo tot je gaat beseffen in een andere fase dat er geen andere keuzes zijn. Als je dan een rolstoel naast je bed ziet staan dan kunnen er behoorlijk wat emoties los komen. Niet iedere omstander zal dat gaan begrijpen. Die zien tenslotte alleen maar een rolstoel staan met vier wielen en die willen jouw alleen maar zo snel mogelijk mobiel krijgen. Juist in deze fase is het zo belangrijk dat je al je emoties vertelt tegen je omgeving zodat ze leren met je mee te groeien met al je veranderingen die je nog mee gaat maken.

Maar ben je eenmaal over je eerste boosheid heen dan zul je merken dat je overstapt naar een andere fase.


 

 

 


 

 

fase 3: revalidatie, fysiotherapie, vechten

Deze fase komt bij alle beperkingen voor. Het begin er van zal pijnlijk zijn. Soms zal het nodig zijn dat je intern gaat bij de revalidatie tot je meer aan kan of tot je toekomstig huis cq verblijfplaats aangepast is. Het gemis van je dierbare om je heen is dan een extra zware strijd die je voert naast het gevecht tegen je lichaam wat je weer op moet gaan bouwen. Naar de mogelijkheden die je dan na je beperking over hebt gehouden. 

soms komt hier een terugval naar fase 2: boosheid.  Het niet accepteren van wat je lichaam niet meer kan of gaat kunnen. Maar hier zul je ook leren om doorzettingsvermogen te krijgen of als je die al bezit leren hoe je deze doorzettingsvermogen toepast in het dagelijks trainen. Vaak creeër je hier je eigen toekomstbeeld waar sport en beweging een heel groot element van gaat uitmaken.

Ook in deze fase leer je jezelf kennen en misschien zelfs herkennen. Niet alleen doorzettingsvermogen wordt hier aangesproken maar ook je creativiteit, je onafhankelijkheid, je grenzen aangeven, over grenzen heen gaan.

Wat hier voorop staat is verbetering van je gezondheid en daar zal alles voor moeten wijken. Je zult de omgeving die rond je leeft weer opnieuw moeten opbouwen.

je ontmoet nieuwe mensen, nieuwe grenzen waar je het bestaan niet eens van af wist, je krijgt na maanden wat stabiliteit en structuur. Vanuit die veilige structuur bouw je de volgende fase.


 

 

 


 

 

fase 4: verhuizing, veranderingen, aanpassingen

Als je in fase 4 beland dan heb je al behoorlijk wat veranderingen mee gemaakt. Dit geld overigens ook weer voor alle beperkingen.

als je zelf structuur kunt aan brengen in je leven dan is dit het moment dat je kunt verhuizen. Dat kan van een revalidatie centrum naar een eigen woning gaan, naar een vervangend thuis of naar je eigen gezin terug. Kun je geen structuur zelf nog aanbrengen dan zul je intern ergens moeten gaan verblijven en verder trainen in allerlei ADL ( algemeen dagelijks leven) zaken. Vaak gaat dat gepaard met intensieve hulpverlening.

Ook hier geld voor dat je heel veel veranderingen mee zult maken en die toe moet gaan passen in je leven. Vaak zijn er aanpassingen nodig. Dat is trouwens ook topsport omdat je bij heel veel instanties nu formulieren moet gaan aanvragen en tekenen. Hulp hier bij is onontbeerlijk. Je zult hier uitgebreid de tijd voor moeten nemen omdat het soms jaren kan duren voor je krijgt wat je nodig hebt. Tenslotte beslissen lopende ambtenaren over jouw beperkingen en over hun eigen budget. En we weten allemaal die hebben zeker geen haast zolang het niet hun probleem is. Bij de ene gemeente krijg je niet zo veel voor elkaar terwijl bij de andere gemeente dat standaard voorzieningen zijn. Dit is in allerlei gemeentes sterk verschillend.  Er bestaat ook PGB(persoonsgebondenbudget)  om je eigen rolstoel te kunnen uitzoeken  

Het allerbelangrijkste is nog wel zorg dat je een goede rolstoel krijgt. Zoek op internet sites uit waarin gebruikers aangeven wat voor kleuren, merk, soort en aanpassingen er allemaal kunnen zijn die je nodig kan hebben. Laat je vooral goed voorlichten. Ook wat je allemaal met de rolstoel zou willen doen is van belang.

In deze fase loop je duizend keer tegen zaken op die niet gaan zoals je hoopt dat ze moeten gaan. Verbouwingen aan huizen voor liften, badkamers, keukens duren vaak erg lang. Deze fase kan dan ook zo extreem lang duren dat je er moedeloos van wordt. Maar blijf vooral doortrainen en zelf informatie opzoekend op internet en blijf vragen, wees kind aan huis bij de instanties en blijf goed voor jezelf zorgen.

deze fase is het drukst en je zult alle hulp nodig hebben die je maar kunt krijgen want je verliest hier zoveel energie mee dat het vaak ten koste gaat van je opbouwende trainingen.


 

 

 


 

 

fase 5: acceptatie, gewoonten

fase 5 is voor vele rolstoelgebruikers haalbaar, anderen halen deze fase nooit.

Het onderscheid zit hem in hoe je eigen instelling is geworden in de loop van de fases die je doormaakt.

Ben je bijvoorbeeld vanaf je geboorte al beperkt dan zul je er mee opgegroeid zijn om in een rolstoel te rijden, dan is deze fase sneller te bereiken  door hun als voor iemand die plots beperkt geraakt is.

En wanneer heet het acceptatie?   die keuze zal ieder voor zichzelf moeten maken net als een glas half vol is of half leeg is voor iemand. Maar het is geaccepteerd als je er mee hebt leren leven in de dagelijkse handelingen van alle dag.

Soms zul je er zelfs nog over dromen zowel lopende dromen als rijdende dromen. Het hoort allemaal bij het verwerken van alles wat de afgelopen fases op je af gekomen is.

Het accepteren van je beperking is al een doel op zich. Daarbij accepteren dat je in een rolstoel moet rondrijden is ook een doel op zich. Soms hangt het er dan zelfs vanaf of het een handbewogen rolstoel gaat worden of een elektrisch aangedreven rolstoel of dat makkerlijk te accepteren is of niet.

sommige mensen zullen het nooit kunnen accepteren, zo wel hun eigen beperkingen niet en om een rolstoel te moeten gebruiken. Die storten zich dan op heel veel sport en beweging in de hoop dat het zo verbeterd dat ze weer kunnen lopen. Vaak spelen hier dan wel onderliggende psychiatrische verschijnselen mee zoals verslavingen. Ja je kunt zelfs dan verslaafd raken aan sport.

over het algemeen moet je eerst door een punt van je levensbesef heen gegaan zijn om te kunnen accepteren of je de rolstoel pakt om je te kunnen verplaatsen van A naar B. Zo simpel is het eingelijk het kan je namelijk helpen je wereld te vergroten. Maar omdat de wereld vaak niet groter gemaakt wordt om er in te rijden met een rolstoel bots je vaak tegen beperkingen op zoals stoepen, openbaar vervoer, vakanties, bezoekjes, feesten, restaurants misschien zelfs wel werk.

Het beste om het te kunnen accepteren is om jezelf af te vragen waar je het meest blij van wordt en dan oplossingen te bedenken om dat punt te bereiken. Dit kan natuurlijk het beste bereikt worden met mensen uit je omgeving. Die kennen jouw het beste en twee weten er altijd meer dan 1.

Er blijven nog zoveel dingen te doen op deze planeet ook vanuit een rolstoel. Je zult alleen opnieuw op zoek moeten gaan.  Sommige rolstoelgebruikers weten snel hun weg te vinden en gaan aan het werk.  Zowel naar een volledige baan of sociale werkplaats is een stap naar acceptatie. Terwijl anderen liever vrijwiligerswerk doen omdat de mogelijkheden daar beter zijn. Anderen kunnen niet meer anders dan een fijne dagbesteding zoeken waar ze vrede mee hebben.

Al met al een heel proces waarbij je zult merken dat je ook terugvallen zult hebben naar eerdere fases. 

Accepteren doe je niet alleen. Je omgeving zal mee moeten groeien. Soms is je partner of omgeving ineens gebombardeerd tot mantelzorger voor het leven en moeten daar nog flink aan wennen. Laat ze zelf maar eens in je rolstoel rijden door het huis een poosje dan kijken ze er al heel anders tegen aan. Je sex leven zal ook aan verandering onderhevig zijn.

Je kan weer nadenken over de toekomst,  samenwonen, trouwen, misschien samen zelfs wel kinderen krijgen of adopteren, plannen maken, verzekeringen afsluiten.


 

 

 

 

Reactie plaatsen

Reacties

Anoniem
11 jaar geleden

Wat is het verschil tussen de acceptatie van iemand die een aangeboren handicap heeft aan zijn benen en iemand die dit verkrijgt door middel van trauma?